ROK LITURGICZNY

 

 

ADWENT

Kolorem liturgicznym jest fiolet, podobnie jak w okresie Wielkiego Postu, ale w przeciwieństwie do tego okresu Te Deum w liturgii godzin i Alleluja zostają zachowane; opuszcza się tylko Gloria – nie na znak pokuty, lecz po to aby rozbrzmiało ono na nowo jako typowy hymn bożonarodzeniowy w święto Narodzenia Chrystusa. W tekstach liturgcznych początkowo na pierwszym planie znajduje się przyjście Chrystusa u kresu czasów; ostatni tydzień, od 17 do 24 grudnia, jest jednak poświęcony całkowicie przygotowaniu do uroczystości Bożego Narodzenia. […] Ulubionym nabożeństwem w okresie Adwentu są Roraty. Znane są także inne zwyczaje adwentowe (wieniec adwentowy, kalendarzowa świeca, żłóbek biblijny i in.).
Rytuał Obrzędy sakramentu pokuty przewiduje dla Adwentu nabożeństwo pokutne.

Roraty

Ciesząca się wśród ludu Msza św. w okresie Adwentu, odprawiana przeważnie tylko przy świetle świec; nazwana tak od pierwszych słów śpiewu na wejście: Rorate coeli (Spuście rosę, niebiosa).
W Polsce najstarsze ślady Mszy roratniej sięgają XIII wieku. Według niektórych źródeł Roraty zapoczątkował Przemysław Pobożny w Poznaniu, a następnie przejął ten zwyczaj Bolesław Wstydliwy w Krakowie. Roraty odprawiane na Wawelu gromadziły wszystkie stany państwa (król, duchowieństwo, senatorowie, szlachta, rycerze, mieszczanie i chłopi), które kolejno zapalały jedną świecę siedmioramiennego świecznika ze słowami: „Jestem gotowy na sąd Boski”.
Obecnie Roraty gromadzą raczej dzieci. Podczas Mszy roratniej zapala się dodatkowo jedną świecę ozdobioną mirtą, symbolizującą Maryję.


SŁOWO PASTERSKIE METROPOLITY KRAKOWSKIEGO NA ADWENT 2010 
WIENIEC ADWENTOWY

 

BOŻE NARODZENIE

Święto narodzenia Chrystusa, obchodzone przez wszystkie Kościoły, z wyjątkiem ormiańskiego, 25 grudnia. Powstało w Rzymie z początkiem IV w., zapewne jako odpowiedź chrześcijan na obchodzone tego dnia pogańskie święto państwowe natale solis invici — święto niezwyciężonego boga słońca. Czci ono Chrystusa jako prawdziwego Zwycięzcę, który ponownie połączył ziemię z Bogiem, jako prawdziwe Słońce, które nie zachodzi w śmierci, które powraca w chwale. Ponieważ w IV w. trzeba było wszędzie podkreślać bóstwo Chrystusa dla przeciwstawienia się błędnej nauce Ariusza, święto Bożego Narodzenia w krótkim czasie się przyjęło. Natomiast zwyczaj trzykrotnego sprawowania w tym dniu Eucharystii pozostał specyfiką rzymską. Właściwą uroczystą liturgią była „Msza w dzień”, którą papież odprawiał w bazylice św. Piotra. Kiedy po Soborze Efeskim (431 r.) odnowiono wspaniale bazylikę Matki Bożej Większej (Santa Maria Maggiore), papież zachodził tam w noc Bożego Narodzenia na matutinum i odprawiał przy tym dalszą Mszę przed przechowywaną w tym kościele relikwią stajenki betlejemskiej — „Mszę w Świętą Noc”. Po drodze z tej nocnej Mszy do św. Piotra papież przechodził obok kościoła św. Anastazji — świątyni rezydującego w Rzymie namiestnika bizantyńskiego; ponieważ kościół ten obchodził właśnie tego dnia święto swojej patronki, odprawiał on od połowy VI w. również i tutaj Mszę, z której ukształtowała się „Msza o świcie” (pasterka). Wśród ludu Boże Narodzenie wiąże się ściśle ze zwyczajem ustawiania szopki przystrajania choinki, która symbolizuje drzewo życia pośrodku raju, do którego Chrystus otwarł nam ponownie dostęp.

Pasterka (Msza pasterska)

„Msza o świcie” w dzień Bożego Narodzenia, nazwana tak za Ewangelią o pasterzach: Łk 2, 15 – 20; ta druga Msza w dniu Bożego Narodzenia przyjęła się w Rzymie w połowie VI w., kiedy to papież na znak szacunku dla bizantyńskiego namiestnika począł odprawiać w jego dworskim kościele św. Anastazji o poranku w Boże Narodzenie Mszę na święto patronalne. W Polsce tą nazwą określa się pierwszą uroczystą Mszę św. sprawowaną zazwyczaj o północy.


KONIECZNIE ZOBACZ!

 

OBJAWIENIE PAŃSKIE

(Epifania)

Prastare święto ku czci Chrystusa, obchodzone 6 stycznia, popularnie zwane „Świętem Trzech Króli”, wschodnia paralela do rzymskiego Bożego Narodzenia. Obchodzi się wtedy – jak to przede wszystkim ukazuje liturgia godzin tego dnia – zajaśnienie chwały Bożej w Człowieku Jezusie, jakie dokonało się podczas Jego chrztu w Jordanie, w chwili złożenia Mu pokłonu przez pogańskich mędrców („Trzej Królowie”) i podczas pierwszego dokonanego przez Niego cudu na weselu w Kanie. Z przypomnienia chrztu wywodzi się zwyczaj błogosławienia wody, ze wspomnienia o mędrcach z darami – błogosławienia kadzidła i kredy. Kredą tą wypisuje się następnie na drzwiach mieszkania znak błogosławieństwa K + M + B; kadzidłem okadza się mieszkanie.
W kościołach katedralnych po Ewangelii diakon lub kantor ogłasza uroczyście daty świąt ruchomych na dany rok.

K + M + B

znak ten wypisuje się w uroczystość Trzech Króli na drzwiach mieszkania jako znak ochrony i błogosławieństwa. Popularnie odnoszony do legendarnych imion Świętych Trzech Króli: Kacpra, Melchiora i Baltazar, powstał zapewne z pierwszych liter zdania: Christus mansionem benedicat („Niech Chrystus błogosławi ten dom”).


WIELKI POST

(Quadragesima)

czterdzieści świętych dni przygotowania do Wielkanocy – od Środy Popielcowej do Wielkiego Czwartku. Wzorem czterdziestoletniej wędrówki, która Lud Boży z niewoli egipskiej doprowadziła na święto Paschy do ojczyzny (Joz 5,10-12), wzorem Mojżesza (Wj 24,18), Eliasza (1 Krl 19,8) i samego Pana (Mk 1,13). Kościół wraz  z katechumenami i pokutnikami gotuje się do należytego obchodu trzech dni Triduum Paschalnego. Czyni to przez rezygnację z rozmaitych przyjemności; zaoszczędzone pieniądze wierni przeznaczają na pomoc dla ubogich i głodujących (Ne 8,10.12); zaoszczędzony czas wspólnota wiernych poświęca słuchaniu słowa Bożego (rekolekcje wielkopostne, poranne spotkania modlitewne, obrzędy pokutne) i bardziej intensywnemu obchodzeniu Eucharystii i staje się w ten sposób zdolna do godnego przyjęcia sakramentu pokuty oraz odnowieniu chrztu w Wigilię paschalną. W pobożności ludowej dochodzi do tego rozważanie z wdzięcznością męki Chrystusa (Droga Krzyżowa, Gorzkie Żale). Zewnętrznymi oznakami obchodów liturgicznych Wielkiego Postu są: fioletowy kolor szat liturgicznych, rezygnacja z ozdobnych elementów wystroju i gry organowej, brak Alleluja i Gloria.

Środa Popielcowa

środa przed pierwszą niedzielą Wielkiego Postu, stanowiąca początek tego okresu roku kościelnego; dzień ścisłego postu i wstrzemięźliwości. Tego dnia wierni – pierwotnie na znak solidarności z publicznymi pokutnikami – dają sobie posypać głowę popiołem. Podczas Mszy św., w której opuszcza się akt pokuty w obrzędach wstępnych, kapłan po homilii błogosławi popiół, sporządzony z gałązek palmowych z poprzedniego roku, i posypuje nim głowy wiernych na znak wspólnego przygotowywania się do Wielkanocy. Tam, gdzie Msza nie może zostać odprawiona, obrzęd posypania głów popiołem odbywa się w ramach liturgii słowa Bożego.

Całość cyt. za: R. Berger Mały słownik liturgiczny

 

WIELKI TYDZIEŃ

Jest to czas bezpośrednio poprzedzający Święta Wielkanocne, na którego treść składają się: triumfalny wjazd Pana Jezusa do Jerozolimy w Niedzielę Palmową, ostatnie dyskusje Chrystusa z Sanhedrynem w świątyni, przepowiednie Chrystusa o zburzeniu Jerozolimy i o końcu świata, Ostatnia Wieczerza i Męka Pańska, wreszcie chwalebne Zmartwychwstanie. Obrzędy liturgiczne tych dni są tak wkomponowane, aby ułatwić odtworzenie tych wypadków, bezpośrednio związanych z tajemnicą odkupienia rodzaju ludzkiego, pobudzić do refleksji i wielkiej wdzięczności, doprowadzić do pojednania się w sakramencie Pokuty, odnowić w Kościele pierwotną gorliwość w służbie Bożej. Wielki Tydzień ma tak wysoką rangę w liturgii Kościoła, że nie dopuszcza nawet uroczystości.


Niedziela Palmowa

Nazwa tego dnia pochodzi od wprowadzonego w XI w. zwyczaju święcenia palm. Liturgia bowiem wspomina uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy, bezpośrednio poprzedzający Jego Mękę i Śmierć na Krzyżu. Witające go tłumy rzucały na drogę płaszcze oraz gałązki, wołając: „Hosanna Synowi Dawidowemu”. O uroczystym wjeździe Pana Jezusa do Jerozolimy piszą wszyscy czterej Ewangeliści. Samo to świadczy, jak wielką rangę przywiązują do tego wydarzenia z życia Jezusa Chrystusa.
W XI w. pojawił się zwyczaj święcenia palm. Wierni przechowują je przez cały rok, aby w następnym roku mogły zostać spalone na popiół, którym są posypywane nasze głowy w Środę Popielcową.


Wielki Poniedziałek

W drodze do Jerozolimy Chrystus uczynił uschłym figowe drzewo za to, że nie znalazł na nim owocu, a tylko same liście:

Wracając rano do miasta, uczuł głód. A widząc drzewo figowe przy drodze, podszedł ku niemu, lecz nic na nim nie znalazł oprócz liści. I rzekł do niego: «Niechże już nigdy nie rodzi się z ciebie owoc!» I drzewo figowe natychmiast uschło.

Mt 21,18-19

Kiedy wszedł na plac świątyni i zobaczył tam kupców z towarami i bydłem, wypędził ich stamtąd:

Wszedłszy do świątyni, zaczął wyrzucać tych, którzy sprzedawali i kupowali w świątyni powywracał stoły zmieniających pieniądze i ławki tych, którzy sprzedawali gołębie, i nie pozwolił, żeby kto przeniósł sprzęt jaki przez świątynię. Potem uczył ich mówiąc: «Czyż nie jest napisane: Mój dom ma być domem modlitwy dla wszystkich narodów, lecz wy uczyniliście z niego jaskinię zbójców».

Mk 11,15-19

 



Wielki Wtorek

W tym dniu Pan Jezus prowadził najgwałtowniejsze polemiki ze starszyzną żydowską, które zakończył wielokrotnym „biada”, rzuconym na swoich zatwardziałych wrogów (Mt 21,20-23, 39; Mk 11,27-32, 41; Łk 20,9-21, 1). W wielkiej też mowie eschatologicznej zapowiedział całkowite zniszczenie Jerozolimy oraz koniec świata, jaki zamknie dzieje ludzkości (Mt 24,1-41; Mk 13,1-33; Łk 21,5-34). Zapowiedział także powtórne swoje przyjście na ziemię w chwale (Mt 25,31-46). W przypowieści o roztropnym słudze, o mądrych i głupich pannach i o talentach nawoływał do czujności (Mt 24,42-55, 30; Mk 13,33-37; Łk 21,34-36).



Wielka Środa

Zdarzenia tego dnia mają bezpośredni związek z wydarzeniami Wielkiego Czwartku i Piątku. Sanhedryn na tajnej naradzie postanawia za wszelką cenę zgładzić Jezusa. Judasz ofiaruje Wielkiej Radzie Żydowskiej swoją pomoc za srebrniki, przyrzekając śledzić Chrystusa, a gdy będzie sam – zawiadomi o tym Sanhedryn:

Wówczas to zebrali się arcykapłani i starsi ludu w pałacu najwyższego kapłana, imieniem Kajfasz, i odbyli naradę, żeby Jezusa podstępnie pochwycić i zabić. Lecz mówili: «Tylko nie w czasie święta, żeby wzburzenie nie powstało wśród ludu».
Wtedy jeden z Dwunastu, imieniem Judasz Iskariota, udał się do arcykapłanów i rzekł: «Co chcecie mi dać, a ja wam Go wydam». A oni wyznaczyli mu trzydzieści srebrników. Odtąd szukał sposobności, żeby Go wydać.

Mt 26,3-5, 14-16

cyt. za: http://www.brewiarz.katolik.pl


 

TRIDUUM PASCHALNE

Obchody Paschalnego Triduum Męki i Zmartwychwstania Pańskiego to najważniejsze wydarzenie w roku liturgicznym katolików. Rozpoczyna się wieczorną Mszą św. Wieczerzy Pańskiej, celebrowaną w Wielki Czwartek, kończy – nabożeństwem nieszporów, odprawianym w Niedzielę Wielkanocną. Przeżycia Triduum Paschalnego stanowią jedną całość. Podkreślają one związek śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.
Nazwy Triduum Paschalne używa się od 1924 r. Wcześniej mówiono o Triduum Sacrum. Łacińskie słowo triduum oznacza dokładnie „trzy dni”. Tradycja Kościoła rzymskokatolickiego pozwala jednakże rozumieć triduum również jako trzy fazy misterium Odkupienia:
• etap pierwszy – pożegnalna uczta, zwana Ostatnią Wieczerzą, oraz zapowiedz ofiary
• etap drugi – wydarzenia Wielkiego Piątku, zakończone śmiercią Chrystusa na krzyżu
• etap trzeci – spoczynek w grobie i cud zmartwychwstania
Nie jest to już okres przygotowania, lecz czas bezpośredniego uczestnictwa w celebracji świąt.

cyt. za: PRZEWODNIK PO TRIDUUM PASCHALNYM



Wielki Czwartek

Dzień, w którym uobecnia się Ostatnią Wieczerzę, ustanowienie przez Jezusa Eucharystii i sakramentu kapłaństwa. Rankiem, jeszcze przed rozpoczęciem Triduum we wszystkich kościołach katedralnych ma miejsce szczególna msza św., tzw. Msza św. Krzyżma. Odprawia ją biskup diecezjalny wraz z kapłanami, którzy odnawiają swoje przyrzeczenia kapłańskie. Podczas Mszy św. Krzyżma święcone są oleje chorych i  krzyżmo, które przez kolejny rok służyć będą przy udzielaniu sakramentów chrztu, namaszczenia chorych i święceń kapłańskich. Oleje, które został z zeszłego roku należy spalić.
W czwartkowy wieczór Mszą Wieczerzy Pańskiej rozpoczyna się Triduum Paschalne. Przed rozpoczęciem liturgii opróżnia się tabernakulum, w którym przez cały rok przechowywany jest Najświętszy Sakrament. Odtąd aż do Nocy Zmartwychwstania pozostaje ono puste. Msza św. ma charakter bardzo uroczysty. Jest dziękczynieniem za ustanowienie Eucharystii i kapłaństwa służebnego. Podczas liturgii śpiewowi hymnu „Chwała na wysokości Bogu” (nie śpiewano go przez cały Wielki Post) towarzyszy bicie w dzwony. Zamilkną one aż do Wigilii Paschalnej.
Po homilii ma miejsce obrzęd umywania nóg. Główny celebrans, przeważnie jest to przełożony wspólnoty (biskup, proboszcz, przeor), umywa i całuje stopy dwunastu mężczyznom. Przypomina to gest Chrystusa wobec apostołów podczas Ostatniej Wieczerzy i wyraża prawdę, że Kościół, tak jak Chrystus, nie jest po to, żeby mu służono, lecz aby służyć. Po Mszy św. Najświętszy Sakrament przenosi się procesyjnie do tzw. ciemnicy (na pamiątkę uwięzienia Chrystusa). Tam rozpoczyna się adoracja. Dzwony zastąpione są kołatkami, ogołaca się ołtarz z obrusa, świec i ozdób.

cyt. za: M. Korolko; Leksykon kultury religijnej w Polsce

 


Wielki Piątek

W tym dniu Kościół w szczególny sposób zatrzymuje się nad tajemnicą męki i śmierci Chrystusa. W Wielki Piątek nie celebruje się Eucharystii. Sprawuje się za to liturgię Męki Pańskiej.
Liturgia Męki Pańskiej składa się z czterech zasadniczych części: liturgii słowa, adoracji Krzyża, Komunii św. oraz procesji z Najświętszym Sakramentem do Grobu Pańskiego. Na samym początku kapłan i służba liturgiczna w ciszy wychodzą do ołtarza. Kapłan jest ubrany w szaty mszalne koloru czerwonego. Po dojściu przed ołtarz i oddaniu pokłonu celebrans pada na twarz i przez pewien czas modli się w ciszy. Wszyscy pozostali klękają. Padnięcie celebransa na twarz ma wieloraką symbolikę. Jest to gest adoracji wobec misterium Męki Pańskiej, a ponadto znak upadku człowieka w grzechu, w który to upadek wszedł Jezus Chrystus, aby podźwignąć człowieka. Po chwili ciszy celebrans wstaje i z miejsca przewodniczenia odmawia modlitwę.
Adoracja Krzyża jest oddaniem czci znakowi naszego zbawienia, ma ona jednak także znaczenie egzystencjalne. Chodzi o złączenie z chwalebnym Krzyżem Jezusa Chrystusa tego wszystkiego co jest krzyżem w naszym życiu: wszelkie trudy, dramaty, niezawinione cierpienia. Po zakończonej adoracji umieszcza się Krzyż przed ołtarzem. Po obrzędzie Komunii św. następuje ostatnia część liturgii – procesja do Grobu Pańskiego. Tradycja Grobu Pańskiego sięga średniowiecza. Zwyczajowo umieszcza się w nim figurę umarłego Chrystusa, jednak najważniejsze jest miejsce dla Najświętszego Sakramentu. Grób Pański jest miejscem adoracji, jest więc przygotowane miejsce dla monstrancji – zwyczajowo nakrywa się ją tiulem, symbolizującym całun, w który owinięto ciało Jezusa.

cyt. za: http://oltarz.pl

KONIECZNIE ZOBACZ»»

 


Wielka Sobota

W Wielką Sobotę Kościół powstrzymuje się od sprawowania Ofiary Mszy św., dlatego główny ołtarz pozostaje obnażony. Przychodzimy do kościoła, by adorować Chrystusa w Grobie, oraz aby poświęcić pokarmy na wielkanocny stół. To czas ciszy i tęsknoty za Chrystusem. W ciągu dnia kapłani święcą pokarmy wielkanocne. Obrzęd poświęcenia jest już pewną antycypacją Wielkanocy. Poświęcenie pokarmów wielkanocnych należy poprzedzać wspólną adoracją przy Grobie Pańskim. W ciągu dnia opróżnia się wszystkie kropielnice w kościele z wody święconej. Napełni się je wodą chrzcielną poświęconą w czasie liturgii Wigilii Paschalnej.

cyt. za: http://sanctus.pl

Kulminacją celebracji Triduum Paschalnego jest Wigilia Paschalna. Wielkanoc narodziła się jako liturgia nocna a Wigilia Paschalna jest słusznie nazywana “matką wszystkich wigilii”. Wigilia Paschalna przynależy już nie do Wielkiej Soboty a do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego i składa się z czterech części: liturgii światła, liturgii słowa, liturgii chrzcielnej i liturgii eucharystycznej. Są to cztery różne sposoby proklamacji zmartwychwstania Chrystusa.
Liturgia światła rozpoczyna się od pobłogosławienia ognia poza kościołem. Ciemność jest symbolem tej sytuacji, w której znajduje się człowiek nie mający perspektywy zmartwychwstania w Chrystusie, natomiast paschał, od którego w kościele zapalamy nasze świeczki, jest symbolem Jezusa Chrystusa zmartwychwstałego. Wkroczenie diakona lub kapłana z paschałem do ciemnego kościoła jest obwieszczeniem zmartwychwstania.
Podczas liturgii słowa po każdym czytaniu następuje Psalm responsoryjny i modlitwa kapłana, nawiązująca do treści czytania.
Trzecią częścią Wigilii Paschalnej jest liturgia chrzcielna. Pełna liturgia chrzcielna składa się z Litanii do wszystkich świętych, błogosławienia wody chrzcielnej, chrztu (i bierzmowania, jeśli chrzci się osobę dorosłą), odnowienia przymierza chrzcielnego oraz pokropienia wszystkich wodą chrzcielną. Jeśli nie sprawuje się chrztu i nie błogosławi się wody, należy przed odnowieniem przymierza chrzcielnego pobłogosławić wodę do pokropienia.  Liturgia chrzcielna kończy się modlitwą powszechną.
Czwartą częścią Wigilii Paschalnej jest liturgia eucharystyczna, rozpoczynająca się od przygotowania darów. Ofiara eucharystyczna bierze swój początek z Paschy Chrystusa, jest ona “sakramentem wielkanocnym”, dającym nam udział w życiu Chrystusa zmartwychwstałego. Bardzo dobrym zwyczajem jest kończenie Wigilii Paschalnej procesją rezurekcyjną. Jest to najbardziej naturalne miejsce dla tej procesji. Jest ona symbolicznym podzieleniem się ze światem radością ze zmartwychwstania Chrystusa oraz przypomnieniem dla nas samych, że nasze życie jako chrześcijan ma być stałym dawaniem świadectwa o obecności Chrystusa zmartwychwstałego.

cyt. za: http://oltarz.pl

 


Wielka Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego

Zwana również: Wielką Niedzielą,
Niedzielą Zmartwychwstania Pańskiego,
1. Niedzielą Wielkanocną

Pierwszego dnia po szabacie, wczesnym rankiem, gdy jeszcze było ciemno, Maria Magdalena udała się do grobu i zobaczyła kamień odsunięty od grobu. Pobiegła więc i przybyła do Szymona Piotra i do drugiego ucznia, którego Jezus miłował, i rzekła do nich: „Zabrano Pana z grobu i nie wiemy, gdzie Go położono”. Wyszedł więc Piotr i ów drugi uczeń i szli do grobu. Biegli oni obydwaj razem, lecz ów drugi uczeń wyprzedził Piotra i przybył pierwszy do grobu. A kiedy się nachylił, zobaczył leżące płótna, jednakże nie wszedł do środka. Nadszedł potem także Szymon Piotr, idący za nim. Wszedł on do wnętrza grobu i ujrzał leżące płótna oraz chustę, która była na Jego głowie, leżącą nie razem z płótnami, ale oddzielnie zwiniętą na jednym miejscu. Wtedy wszedł do wnętrza także i ów drugi uczeń, który przybył pierwszy do grobu. Ujrzał i uwierzył. Dotąd bowiem nie rozumieli jeszcze Pisma, które mówi, że On ma powstać z martwych.

J 20,1-9

Pierwszą Mszą św. Niedzieli Zmartwychwstania jest liturgia eucharystyczna zwieńczająca Wigilię Paschalną. Pierwotnie była to jedyna Mszą św. celebrowana w Wielkanoc. Z czasem wprowadzono również Mszę w sam dzień Niedzieli Zmartwychwstania. W Polsce szczególnie ważna stała się tradycja Rezurekcji, czyli procesji ku czci zmartwychwstania Chrystusa, sprawowanej z reguły w niedzielę wcześnie rano, przed pierwszą Mszą św. W niektórych kościołach procesja ta odbywa się bezpośrednio po Wigilii Paschalnej, co jest nawet lepsze, gdyż to właśnie Wigilia Paschalna jest głównym momentem celebracji zmartwychwstania Chrystusa. Inną jeszcze formą celebracji Wielkanocy, przekazaną przez tradycję Kościoła, są uroczyste nieszpory.

Niedziela Wielkanocna zamyka Triduum Paschalne ale jednocześnie otwiera Okres Wielkanocny. Celebracja zmartwychwstania Chrystusa dopiero się rozpoczyna.

cyt. za: http://oltarz.pl

 

OKRES WIELKANOCNY

Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego otwiera pięćdziesięciodniowy Okres Wielkanocny. Zachowane źródła patrystyczne poświadczają, że zwyczaj rozciągania świętowania Wielkanocy na okres 50 dni jest bardzo stary. Już Tertulian (zm. 220 r.) pisał o najradośniejszym czasie paschalnym, a św. Bazyli nazywał ten czas “jedną wielką niedzielą” i “tygodniem tygodni”. Prawdopodobnie decydujące dla powstania Okresu Wielkanocnego było pragnienie świętowania zmartwychwstania Chrystusa przez osiem kolejnych niedziel, co tworzyło jakby wielką oktawę niedziel Zmartwychwstania. Reforma liturgiczna po Soborze Watykańskim II z jednej strony zachowała szczególny charakter czterdziestego i pięćdziesiątego dnia Okresu Wielkanocnego jako uroczystości Wniebowstąpienia i Zesłania Ducha Świętego, z drugiej jednak dążyła do przywrócenia Okresu Wielkanocnego jako pięćdziesięciodniowego świętowania Wielkanocy. Dlatego niedziele tego okresu nazwano “niedzielami wielkanocnymi” a nie “po Wielkanocy”, zrezygnowano także z oktawy Zesłania Ducha Świętego, zaniechano także zwyczaju usuwania Paschału z prezbiterium po uroczystości Wniebowstąpienia i nazywania dni między Wniebowstąpieniem a Zesłaniem Ducha Świętego “czasem Wniebowstąpienia”. Obie te uroczystości są postrzeganie nie jako celebracje autonomiczne a jako integralna część Okresu Wielkanocnego. Zmartwychwstały Jezus Chrystus wstępuje do Ojca i posyła Kościołowi Ducha Świętego – w gruncie rzeczy cały Okres Wielkanocny jest poświęcony celebracji tego potrójnego misterium.
W Okresie Wielkanocnym obowiązuje biały kolor szat liturgicznych. Wyjątek stanowi jedynie Zesłanie Ducha Świętego, kiedy to stosuje się kolor czerwony. Krzyż ołtarzowy jest ozdobiony czerwoną stułą, przy ołtarzu stoi figura Chrystusa Zmartwychwstałego. Ponadto przez cały Okres Wielkanocny podczas celebracji liturgicznych zapala się Paschał.

cyt. za: http://www.oltarz.pl

 

2. Niedziela Wielkanocna

Święto Miłosierdzia Bożego

Pierwsza niedziela po Wielkanocy kończy oktawę zmartwychwstania Pańskiego.


Pan Jezus powiedział: Pragnę, ażeby pierwsza niedziela po Wielkanocy była świętem Miłosierdzia (Dz. 299).

Pragnę, aby święto Miłosierdzia było ucieczką i schronieniem dla wszystkich dusz, a szczególnie dla biednych grzeszników (Dz. 699).

…kto w dniu tym przystąpi do Źródła Życia, ten dostąpi zupełnego odpuszczenia win i kar (Dz. 300).

…w dniu tym otwarte są wszystkie upusty Boże, przez które płyną łaski; niech się nie lęka zbliżyć do Mnie żadna dusza, chociażby grzechy jej były jako szkarłat (Dz. 699).

„Dzienniczek” Siostry Faustyny

Nieprzypadkowo Chrystus wybrał ten dzień na święto Miłosierdzia Bożego. Istnieje bowiem ścisły związek między wielkanocną tajemnicą Odkupienia a świętem Miłosierdzia. Męka, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa są szczytowym objawieniem miłosiernej miłości Boga. Sakramenty święte – chrzest, sakrament pokuty i Eucharystia, o których mówi liturgia święta Miłosierdzia, stanowią zaś niewyczerpane źródła miłosierdzia Bożego.
Aby skorzystać z darów, które Jezus nam obiecał, trzeba pokładać ufność w Panu Bogu, pełnić uczynki miłosierdzia, być w stanie łaski uświęcającej (po Spowiedzi św.) i przystąpić do Źródła Życia, czyli do Komunii świętej.
Przygotowaniem do święta jest nowenna polegająca na odmawianiu przez dziewięć dni – począwszy od Wielkiego Piątku – koronki do Miłosierdzia Bożego. Zgodnie z wolą Jezusa, w święto obraz „Jezu, ufam Tobie” jest publicznie czczony, a kapłani mówią wiernym o niezgłębionym miłosierdziu Chrystusa.

cyt. za: http://www.nasza-arka.pl

 

Wniebowstąpienie Pańskie

Po swym zmartwychwstaniu Chrystus ukazywał się uczniom, zaś czterdziestego dnia na ich oczach wzniósł się do nieba z Góry Oliwnej. Określenie „Wniebowstąpienie Pańskie” pochodzi z opisu, przekazanego przez św. Łukasza w Dziejach Apostolskich:

/…/ uniósł się w ich obecności w górę i obłok zabrał Go im sprzed oczu. Kiedy uporczywie wpatrywali się w Niego, jak wstępował do nieba, przystąpili do nich dwaj mężowie w białych szatach. I rzekli: «Mężowie z Galilei, dlaczego stoicie i wpatrujecie się w niebo? Ten Jezus, wzięty od was do nieba, przyjdzie tak samo, jak widzieliście Go wstępującego do nieba».

Dz 1,9-11

Wniebowstąpienie jest dniem królewskiej intronizacji Chrystusa, tryumfem, jaki przygotowuje swojemu Synowi Bóg Ojciec. Stąd wiele radości w tekstach liturgicznych. Jest ono też poręczeniem powtórnego przyjścia Chrystusa. Chrystus powróci dla ostatecznego tryumfu dobra: powróci, by oddać swemu Ojcu wszystko, by zgromadzić wszystkich i wszystko w Kościele. Wniebowstąpienie jest nie tylko ostatecznym i uroczystym wywyższeniem Jezusa z Nazaretu, ale również zadatkiem i gwarancją wywyższenia, wyniesienia do chwały natury ludzkiej. Warto podkreślić, że Pan Jezus wstąpił do nieba nie sam, ale wziął ze sobą wszystkie dusze świętych z otchłani. W czasie rozłąki z ciałem przed swoim zmartwychwstaniem odwiedził je w otchłani i zapowiedział im rychłe wybawienie – spełnia obietnicę i triumfalnie wprowadza je do nieba. Ten dzień jest więc ważnym wydarzeniem dla całego rodzaju ludzkiego. Miejsce zbuntowanych aniołów zajmują w niebie dusze ludzkie, aby na końcu świata mogły wejść także do chwały ich uwielbione ciała.
W Polsce uroczystość tę – zgodnie z dekretem watykańskiej Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów – od 2004 r. obchodzimy w VII Niedzielę Wielkanocną.

cyt. za: http://www.brewiarz.pl

 

Zesłanie Ducha Świętego


Kiedy nadszedł wreszcie dzień Pięćdziesiątnicy, znajdowali się wszyscy razem na tym samym miejscu. Nagle dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru i napełnił cały dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się rozdzieliły i na każdym z nich spoczął jeden. I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić.

Dz 2,1-4

Pięćdziesiątego dnia po swoim zmartwychwstaniu Pan Jezus zesłał Ducha Świętego na Maryję i Apostołów zgromadzonych w Wieczerniku. Zielone Świątki, bo tak brzmi popularna nazwa tej uroczystości, to jedno z najstarszych świąt Kościoła, obchodzone już w czasach apostolskich. Dzień ten posiadał wtedy praktycznie tę samą rangę, co uroczystość Paschy. W pierwszych wiekach w wigilię tego święta udzielano chrztu katechumenom. W średniowieczu istniał zwyczaj rzucania z sufitu kościoła, w trakcie odprawiania Mszy świętej, róż i innych kwiatów symbolizujących dary Ducha Świętego. W bazylikach i katedrach w czasie uroczystości wypuszczano z klatek gołębie: symbol Ducha Świętego. Kościół przypomina, że Pięćdziesiątnica jest wypełnieniem i zakończeniem Świąt Paschalnych. Duch Święty – Nowe Życie w Chrystusie – był celem całej działalności Chrystusa. Zgodnie z obietnicą, po wywyższeniu Chrystusa na drzewie krzyża, gdy dostęp do Ojca został otwarty, a dziecięctwo Boże stało się rzeczywistością, posłany zostaje Duch Ojca i Syna, by prowadził dalej dzieło Jezusa.
Tego dnia za pobożne i publiczne odmówienie całego hymnu: „O Stworzycielu Duchu, przyjdź…” można dostąpić odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami.

cyt. za: http://www.brewiarz.pl