Parafia Łapanów

UROCZYSTOŚCI

1 stycznia

ŚWIĘTA BOŻA RODZICIELKA MARYJA

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi to najstarsze maryjne święto. Podkreśla ono wagę Jej macierzyństwa. Wprowadził je do liturgii Kościoła papież Pius XI w roku 1931 na pamiątkę 1500. rocznicy soboru w Efezie (431). Pius XI wyznaczył na coroczną pamiątkę tego święta dzień 11 października. Reforma liturgiczna w roku 1969 nie zniosła tego święta, ale podniosła je do rangi uroczystości nakazanych i przeniosła na 1 stycznia. Wybrano bardzo stosowny, nie przypadkowy dzień: oktawy Bożego Narodzenia, aby po wyśpiewaniu hymnów dziękczynnych Wcielonemu Słowu, złożyć odpowiedni hołd Jego świętej Rodzicielce.

cytat za: http://brewiarz.katolik.pl


6 stycznia

OBJAWIENIE PAŃSKIE

Pokłon Mędrców ze Wschodu złożony Dziecięciu Jezus, opisywany w Ewangelii przez św. Mateusza (Mt 2, 1-12), symbolizuje pokłon świata pogan, wszystkich ludzi, którzy klękają przed Bogiem Wcielonym. To jedno z najstarszych świąt w Kościele. Trzej królowie być może byli astrologami, którzy ujrzeli gwiazdę – znak narodzin Króla. Jednak pozostanie tajemnicą, w jaki sposób stała się ona dla nich czytelnym znakiem, który wyprowadził ich w daleką i niebezpieczną podróż do Jerozolimy.
Uroczystość Objawienia Pańskiego należy do pierwszych, które uświęcił Kościół. Na Wschodzie pierwsze jej ślady spotykamy już w III w. Tego właśnie dnia obchodził Kościół grecki święto Bożego Narodzenia, ale w treści znacznie poszerzonej: jako uroczystość Epifanii, czyli zjawienia się Boga na ziemi w tajemnicy wcielenia. Na Zachodzie uroczystość Objawienia Pańskiego datuje się od końca IV w. (oddzielnie od Bożego Narodzenia).

cytat za: http://brewiarz.katolik.pl


19 marca

ŚWIĘTY JÓZEF OBLUBIENIEC NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY

Wielkość św. Józefa uznawana jest od wczesnych lat istnienia Kościoła, chociaż Ewangelie podają nam tylko pewne fakty z jego życia, poświęcając im łącznie 26 wierszy, a jego imię wymieniają 14 razy. Józef pochodził z rodu króla Dawida. Wykazuje to św. Mateusz w genealogii przodków św. Józefa. Mimo wysokiego pochodzenia Józef nie posiadał żadnego majątku. Na życie zarabiał stolarstwem i pracą jako cieśla, wykonując sochy i jarzma na woły. Zaręczony z Maryją, Józef stanął przed tajemnicą cudownego poczęcia i postanowił dyskretnie się usunąć z życia Maryi, by nie narazić jej na zhańbienie i obmowy. Wprowadzony jednak przez anioła w tajemnicę, wziął Maryję do siebie, do domu w Nazarecie (Mt 1-2; 13, 55; Łk 1-2). Po raz ostatni Józef pojawia się na kartach Pisma Świętego podczas pielgrzymki z dwunastoletnim Jezusem do Jerozolimy.
Najwcześniejsze ślady czci składanej św. Józefowi odnaleziono w Martyrologium z Reichenau, w Chartres jego święto było obchodzone od ok. 1270 r., w Arles od XIV w. Papież Benedykt XIII dodał imię św. Józefa do Litanii do Wszystkich Świętych w 1726 r., 8 grudnia 1870 r. papież Pius IX ogłosił św. Józefa patronem Kościoła Świętego, papież Leon XIII wprowadził w 1884 r. do modlitw po Mszy św. osobną modlitwę do św. Józefa, św. Pius X  zatwierdził Litanię do publicznego kultu, w 1919 r. papież Benedykt XV dodał osobną prefację do Mszy o św. Józefie, a papież Jan XXIII wprowadził Jego imię do Kanonu. Miesiącem poświęconym szczególnie św. Józefowi jest marzec, a dniem – środa. Jest patronem obu Ameryk, Austrii (od 1689), Belgii (od 1679), Chin (od 1678), Chorwacji, Czech (od 1655), Hiszpanii (od 1679), Kanady (od 1624), Korei, Meksyku (od 1555), Peru (od 1654), Portugalii (od 1744) i Wietnamu. Karyntii, Styrii, Sycylii i Tyrolu. Krakowa, Kalisza, Swarzędza, Florencji, Turynu. Archidiecezji kolońskiej, diecezji kujawsko-kaliskiej, włocławskiej, łódzkiej i kaliskiej. Podróżujących, dzieci nienarodzonych, kobiet ciężarnych, małżeństw, rodzin, ojców, szczęśliwej śmierci, rzemieślników, cieśli, stolarzy.
Wzywany w obronie przed wątpliwościami i niezdecydowaniem.

25 marca

ZWIASTOWANIE PAŃSKIE

W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do Niej i rzekł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, <błogosławiona jesteś między niewiastami>. (…) Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. (…) Na to Maryja rzekła do anioła: Jakże się to stanie, skoro nie znam męża? Anioł Jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. (…) Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego. Na to rzekła Maryja: Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa! Wtedy odszedł od Niej anioł.

/Łk 1,26-38/

Zwiastowanie Pańskie przypomina nam o wielkim zdarzeniu, od którego rozpoczęła się nowa era w dziejach ludzkości. Archanioł Gabriel przyszedł do Maryi z Nazaretu, by zwiastować, że za sprawą Ducha Świętego w cudowny i dziewiczy sposób pocznie Syna samego Boga. W ten sposób wypełnią się obietnice proroków. Uroczystość Zwiastowania Pańskiego obchodzona jest w Kościele katolickim 25 marca, na 9 miesięcy przed uroczystością Bożego Narodzenia. Tego dnia czci się tajemnicę wcielenia Syna Bożego. Kościół Katolicki Zwiastowanie Pańskie obchodzi od czasów papieża Grzegorza Wielkiego, a więc od przełomu VI i VII w., choć tę uroczystość zapoczątkowano w Kościele Wschodnim. W Polsce uroczystość Zwiastowania niegdyś nazywano świętem Matki Bożej Wiosennej. Fakt, że uroczystość ta przypada często w trakcie Wielkiego Postu wskazuje, że tajemnica Wcielenia jest nierozerwalnie związana z tajemnicą śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.

23 kwietnia

ŚWIĘTY WOJCIECH
biskup i męczennik, główny patron Polski

Urodził się u schyłku pierwszego tysiąclecia, ok. 956 r. w Czechach. Kształcił się w szkole katedralnej w Magdeburgu na terenie Niemiec. Po nauce wrócił jako duchowny do Czech, a w 983 r., mimo iż miał dopiero 27 lat, został biskupem Pragi. Z racji na swoją bezkompromisowość w głoszeniu Ewangelii został wygnany przez mieszkańców Pragi i udał się do Rzymu, gdzie wstąpił do zakonu benedyktynów.
Był politykiem kościelnym na europejską skalę. Głosu jego słuchano nie tylko w rodzinnych Czechach, w spokrewnionej Polsce, ale w Niemczech, a nawet w Rzymie i w Paryżu. W Gdańsku, gdzie przeprowadził masowy chrzest i rozkazał wycięcie świętego dębu, osłaniani przez 30 wojów Chrobrego, Wojciech razem przyrodnim bratem Radzimem oraz prezbitrem Boguszą-Benedyktem dotarli do ziemi Prusów. 23 kwietnia 997 r. we wsi Święty Gaj, niedaleko dzisiejszego Pasłęka, zostali zaatakowani, a św. Wojciech zginął śmiercią męczeńską.
Wykupione przez Bolesława Chrobrego za cenę złota zwłoki św. Męczennika złożone zostały najpierw w Trzemesznie, a potem w gnieźnieńskiej katedrze. Jego śmierć wywarła wielkie wrażenie w zachodnim chrześcijaństwie, dlatego już w 999 r. papież Sylwester II ogłosił Wojciecha świętym.

cytat za: http://www.ave-maria.pl

3 maja

NAJŚWIĘTSZA MARYJA PANNA KRÓLOWA POLSKI

Tytuł Matki Bożej jako Królowej narodu polskiego sięga drugiej połowy XIV w.: Grzegorz z Sambora nazywa Maryję Królową Polski i Polaków. Teologiczne uzasadnienie tytułu „Królowej” pojawi się w XVII w. po zwycięstwie odniesionym nad Szwedami i cudownej obronie Jasnej Góry, które przypisywano wstawiennictwu Maryi. Wyrazicielem tego przekonania Polaków stał się król Jan Kazimierz, który 1 kwietnia 1656 r.w katedrze lwowskiej przed cudownym obrazem Matki Bożej Łaskawej obrał Maryję za Królową swoich państw, a Królestwo Polskie polecił jej szczególnej obronie. Dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. Episkopat Polski zwrócił się do Stolicy Apostolskiej o wprowadzenie święta dla Polski pod wezwaniem „Królowej Polski”. Papież Benedykt XV chętnie do tej prośby się przychylił (1920). Biskupi zaproponowali Ojcu świętemu dzień 3 maja, aby podkreślić łączność nierozerwalną tego święta z sejmem czteroletnim, a zwłaszcza z uchwaloną 3 maja 1791 r. pierwszą konstytucją polską. W przygotowaniu do tysięcznej rocznicy chrztu Polski (966-1966), w czasie uroczystej „Wielkiej Nowenny”, na apel prymasa Polski, kardynała Stefana Wyszyńskiego, cała Polska ponownie oddała się pod opiekę Najświętszej Maryi, Dziewicy-Wspomożycielki. 3 maja 1966 r. prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński, w obecności Episkopatu Polski i tysięcznych rzesz oddał w macierzyńską niewolę Maryi, za wolność Kościoła, rozpoczynające się nowe tysiąclecie Polski.
W 1962 r. Jan XXIII ogłosił Maryję Królową Polski główną patronką kraju i niebieską Opiekunką naszego narodu.

cytat za: http://brewiarz.katolik.pl

8 maja

ŚWIĘTY STANISŁAW
ZE SZCZEPANOWA
biskup i męczennik, główny patron Polski

Urodził się w Szczepanowie koło Bochni ok. 1030 r. Przypuszczalnie ukończył szkołę, katedralną w Krakowie, przeznaczoną do kształcenia przyszłych duchownych, potem podróżując po Europie kontynuował swoją edukację. Biskup Suła-Lambert powierzył mu pracę w kancelarii książęcej na Wawelu, a król Bolesław Śmiały w 1072 r. zdecydował, iż zostanie biskupem w Krakowie. Działalność biskupa zakończyła się ostrym konfliktem z królem, który wysłał siepaczy, aby zabili biskupa – jednakże nie zdołali tego uczynić. Wyrok wykonał osobiście król – 11 kwietnia 1079 r., przypuszczalnie na Skałce. Ciało św. Stanisława pochowano na Skałce w kościele św. Michała, następnie w poł. XII w. przeniesiono je do Katedry Wawelskiej (starsza historiografia podaje rok 1088). 17 września 1253 r. papież Innocenty IV dokonał kanonizacji, a 8 maja 1254 r. w Krakowie odbyły się uroczystości połączone z podniesieniem relikwii i umieszczeniem ich na środku prezbiterium Katedry Wawelskiej.
W średniowieczu było to we wszystkich diecezjach polskich (poza kamieniecką) święto nakazane, wolne od pracy fizycznej, nauki i rozpraw sadowych.

cytat za: http://adonai.pl

24 czerwca

NARODZENIE ŚW. JANA CHRZCICIELA

Jan Chrzciciel urodził się w Judei, według tradycji w Ain Karim, jako syn kapłana Zachariasza i Elżbiety (Łk 1, 5-80). Jego narodzenie z wcześniej bezpłodnej Elżbiety i szczególne posłannictwo zwiastował Zachariaszowi archanioł Gabriel, kiedy Zachariasz jako kapłan okadzał ołtarz w świątyni (Łk 1, 8-17). Przyszedł na świat w sześć miesięcy przed narodzeniem Jezusa (Łk 1, 36), prawdopodobnie w Ain Karim leżącym ok. 7 km na zachód od Jerozolimy. Kiedy miał lat 30, wolno mu było według prawa występować publicznie i nauczać. Podjął to dzieło nad Jordanem w pobliżu Jerycha. Czasem przenosił się do innych miejsc, np. Betanii (J 1, 28) i Enon (Ainon) w pobliżu Salim (J 3, 23). Swoje nauczenie rozpoczął w piętnastym roku panowania cesarza Tyberiusza (Łk 3, 1), czyli w 30 r. naszej ery. Jako herold Mesjasza Jan podkreślał z naciskiem, że nie wystarczy przynależność do pokolenia Abrahama, ale trzeba czynić owoce pokuty, trzeba wewnętrznego przeobrażenia. Na znak skruchy i gotowości zmiany życia udzielał chrztu pokuty. Na prośbę Chrystusa, który przybył nad Jordan, Jan udzielił mu chrztu. Władca Galilei, Herod II Antypas (+ 40), syn Heroda I Wielkiego, który nakazał wymordować dzieci w Betlejem, wezwał Jana do swojego zamku, Macherontu. Jan skorzystał z okazji, aby rzucić mu prosto w oczy: „Nie wolno ci mieć żony twego brata” (Mk 6, 18). Rozgniewany król z poduszczenia żony brata Filipa, którą ku ogólnemu oburzeniu Herod wziął za własną, wydalając swoją prawowitą żonę, nakazał Jana aresztować. W dniu swoich urodzin wydał ucztę, w czasie której pijany pod przysięgą zobowiązał się dać córce Herodiady, Salome, wszystko cokolwiek zażąda. Ta po naradzeniu się z matką zażądała głowy Jana. Herod nakazał katowi wykonać wyrok śmierci i jego głowę przynieść na misie dla Salome (Mt 14, 1-12). Jan miał wtedy trzydzieści kilka lat.

cyt. za: http://brewiarz.katolik.pl

29 czerwca

ŚWIĘCI APOSTOŁOWIE
PIOTR I PAWEŁ

Kościół umieszcza w jednym dniu uroczystość św. Pawła wraz ze św. Piotrem nie dlatego, aby równał go w prymacie z pierwszym następcą Chrystusa. Chodziło jedynie o podkreślenie, że obaj Apostołowie byli współzałożycielami gminy chrześcijańskiej w Rzymie, że obaj w tym mieście oddali dla Chrystusa życie swoje oraz że w Rzymie są ich relikwie i sanktuaria. Najwięcej jednak zaważyła na połączeniu pamiątki obu Apostołów w jednym dniu opinia, dzisiaj uznawana za mylną, że obaj Apostołowie ponieśli śmierć męczeńską w jednym dniu i roku. Już w roku 258 obchodzono święto obu Apostołów razem dnia 29 czerwca, tak na Zachodzie, jak też i na Wschodzie, co by wskazywało na powszechne przekonanie, że to był dzień śmierci obu Apostołów. Taki bowiem był bardzo dawny zwyczaj, że święta liturgiczne obchodzono w dniu śmierci męczenników, a potem także (od w. IV) – wyznawców.

cyt. za: http://brewiarz.katolik.pl

15 sierpnia

WNIEBOWZIĘCIE NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY

1 listopada 1950 r. Ojciec Św. Pius XII ogłosił dogmat o Wniebowzięciu NMP. Dokument papieski nosi tytuł: Munificentissimus Deus (Najhojniejszy Bóg). W swej najistotniejszej części zawiera słowa: „Ogłaszamy, orzekamy i określamy jako prawdę objawioną przez Boga, że Niepokalana Bogarodzica, zawsze Dziewica Maryja po zakończeniu ziemskiego życia została wzięta z duszą i ciałem do chwały niebieskiej”.

W uzasadnieniu swej decyzji Pius XII powiedział: „Maryja, dzięki osobliwemu przywilejowi Niepokalanego swego poczęcia zwyciężyła grzech i dlatego nie była podległą owemu prawu pozostawania w stanie rozkładu grobowego i nie miała powinności wyczekiwania na odkupienie swego ciała aż do końca czasów”. Wiara w prawdę o Wniebowzięciu NMP trwała w Kościele przez całe stulecia. Stała się jednak niepodważalną, gdy Namiestnik Chrystusa podał ją w uroczystej formie.

cyt. za: http://adonai.pl

26 sierpnia

NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY CZĘSTOCHOWSKIEJ

Cudowny obraz Matki Bożej Częstochowskiej, słynąc wieloma łaskami i na trwałe jest wpisany w dzieje Polski. Tradycja głosi, że obraz został namalowany przez św. Łukasza Ewangelistę na desce stołu z domu Świętej Rodziny w Nazarecie. Wizerunek z Jerozolimy do Konstantynopola miał przewieźć cesarz Konstantyn. Służący w wojsku cesarskim książę ruski Lew zapragnął przenieść obraz na Ruś. Cesarz podarował mu wizerunek i od tego czasu obraz otaczany był na Rusi wielką czcią. Obraz rzeczywiście mógł dostać się na Ruś z Konstantynopola, gdyż w XI-XIV w. pomiędzy Cesarstwem Bizantyjskim a Rusią trwał żywy kontakt. Nie jest również wykluczone, że obraz został zraniony strzałą w czasie bitwy. W czasie walk prowadzonych przez Kazimierza Wielkiego i Ludwika Węgierskiego na Rusi, obraz ukryto w zamku w Bełzie. W 1382 r. znalazł go tam książę Władysław Opolczyk. Doznając wielu łask przez wstawiennictwo Matki Bożej, książę zabrał obraz i przywiózł do Częstochowy. Po II wojnie światowej znaleziono na Jasnej Górze inny dokument, pochodzący z 1474 r. Zawiera on szerszy opis dziejów cudownego obrazu, ale pełno w nim legend. Mamy jednak także dokument najwyższej wagi: dwa dzieła, które wyszły spod pióra Jana Długosza (1415-1480). Żył on w czasach, które blisko dotyczą cudownego obrazu – sam mógł więc być świadkiem niektórych wydarzeń. Długosz kilka razy pisze o cudownym obrazie częstochowskim.
Obecny obraz jasnogórski jest wierną kopią obrazu pierwotnego, który uległ całkowitemu zniszczeniu w 1430 r. Bardzo szybko do obrazu zaczęli przybywać pierwsi pielgrzymi, którzy dzięki modlitwie do Maryi doznawali wielu łask. Namalowany na drewnianej tablicy, zalicza się do ikon bizantyjskich określanych nazwą Hodegetria,co oznacza „Tę, która prowadzi”. Sam obraz (o wymiarach 122,2×82,2×3,5 cm) jest ułożony na trzech deseczkach lipowych, sklejonych, na które została położona zaprawa kredowa 2-3 mm gruba. Samo malowidło położono na płótnie, temperą. Cudowny obraz jest otaczany przez Polaków niezwykłą czcią. Wielokrotnie modlił się przed nim także kard. Karol Wojtyła, a potem – Ojciec Święty Jan Paweł II. Co roku, na uroczystości Maryjne (szczególnie 15 i 26 sierpnia) do jasnogórskiego Sanktuarium pielgrzymują setki tysięcy ludzi, najczęściej idąc na piechotę przez wiele dni.
Dzisiejsza uroczystość powstała z inicjatywy bł. Honorata Koźmińskiego, który po upadku powstania styczniowego starał się zjednoczyć naród wokół Królowej Polski – Maryi. Wraz z ówczesnym przeorem Jasnej Góry, o. Euzebiuszem Rejmanem, wyjednał on u św. Piusa X ustanowienie w 1904 r. święta Matki Bożej Częstochowskiej. Papież Pius XI rozciągnął w 1931 r. ten obchód na całą Polskę oraz zatwierdził nowy tekst Mszy św. i godzin kanonicznych.

cyt. za: http://brewiarz.katolik.pl

1 listopada

WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH

Od pierwszych wieków chrześcijaństwa Kościół oddawał cześć publiczną najpierw męczennikom, a po wprowadzeniu kanonizacji, również i wyznawcom. Początkowo uroczystości te były świętami miejscowymi, lecz po udzielaniu relikwii Świętych kościołom w różnych regionach, cześć ich zaczęła się rozpowszechniać. Z biegiem czasu powstała uroczystość wspólna wszystkich męczenników, do niej dodano następnie uroczystość świętych wyznawców, dając w ten sposób początek uroczystości Wszystkich Świętych. W ten sposób uhonorowano również i tych Świętych, którzy szczególniejszej czci w ciągu roku nie odbierają, bądź też nie jest znane ich imię. Uroczystość zapoczątkował papież św. Bonifacy IV, przemieniając rzymski Panteon, który otrzymał od cesarza, na świątynię pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny, Świętych Apostołów i Męczenników (obecnie kościół Wszystkich Świętych). Złożono w nim szczątki 28 męczenników, a uroczyste poświęcenie miało miejsce 13 maja 610 r. Na pamiątkę tego dnia obchodzono wspomnienie wszystkich świętych męczenników. Papież św. Grzegorz III przeniósł je na 1 listopada, Grzegorz IV w 837 r. zalecił, aby było obchodzono ją jako uroczystość Wszystkich Świętych z wigilią. Papież Jan XI w 935 r. rozszerzył uroczystość na cały Kościół, a Sykstus IV dodał oktawę. Wstawiennictwa Wszystkich Świętych wzywa się w szczególnie ważnych wydarzeniach w życiu Kościoła, śpiewając Litanię do Wszystkich Świętych, jedyną litanię występującą w księgach liturgicznych.

cyt. za: http://martyrologium.blogspot.com

8 grudnia

NIEPOKALANE POCZĘCIE NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY

Prawda o Niepokalanym Poczęciu Maryi jest dogmatem wiary. Ogłosił go uroczyście 8 grudnia 1854 r. bullą Ineffabilis Deus Pius IX. Uczynił to w Bazylice św. Piotra w Rzymie w obecności 54 kardynałów i 140 arcybiskupów i biskupów. Pisał on tak:
Ogłaszamy, orzekamy i określamy, że nauka, która utrzymuje, iż Najświętsza Maryja Panna od pierwszej chwili swego poczęcia – mocą szczególnej łaski i przywileju wszechmocnego Boga, mocą przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego – została zachowana nietknięta od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, jest prawdą przez Boga objawioną i dlatego wszyscy wierni powinni w nią wytrwale i bez wahania wierzyć.
Warto zwrócić uwagę, że teologia rozróżnia niepokalane poczęcie i dziewicze poczęcie. Niepokalane poczęcie dotyczy ustrzeżenia Maryi od chwili Jej poczęcia od grzechu pierworodnego (przywilej, cud w porządku moralnym). Dziewicze poczęcie polega natomiast na tym, że Maryja poczęła w sposób dziewiczy „za sprawą Ducha Świętego” Boga-Człowieka, Jezusa Chrystusa (przywilej, cud w porządku natury).
Według kanonu 1246 Kodeksu Prawa Kanonicznego w dniu dzisiejszym mamy obowiązek uczestniczyć w Eucharystii. Jednakże na mocy dekretu Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 4 marca 2003 r. Polacy są zwolnieni z tego obowiązku (ze względu na fakt, że nie jest to dzień ustawowo wolny od pracy). Nie jesteśmy zatem zobowiązani do udziału we Mszy św. i powstrzymania się od prac niekoniecznych. Jeśli jednak mamy taką możliwość – powinniśmy wziąć udział w Eucharystii.

cyt. za: http://brewiarz.katolik.pl